يكم فروردين: اورمزد روز
روز جشن بزرگ «نوروز» در اعتدال بهاري و آغاز فصل بهار. نوروز و آغاز سال نو، مناسبتهاي جداگانهاي هستند كه با يكديگر همزمان شدهاند. (نمونههاي ديگري از آغاز سال نو در ادامه گاهنما خواهد آمد)
در سغد باستان (و امروزه در ميان ارمنيان) از نوروز با نام «نوسرد/ نَـوَسَـرد/ نوسَـرِد» ياد ميشده است كه معناي «سال نو» را ميدهد. (در اوستايي «سَـرِذَه» به معناي سال خورشيدي). در بدخشان با نام «شگونبهار»، در «شغنان» (در تاجيكستان در كرانه رود «پنج») بنام «خِـدِر ايام» (بزرگترين روزها) و در بابِل باستان و در نخستين روز ماه «نيسان» بنام جشن «اكيتو» (سومري «زَگْموك») شناخته ميشده است.
با شكوهترين مراسم نوروزي، امروزه با نامهاي «سِـيرلاله (جشن گل لاله)/ جَـندَه بالا (بالا كردن درفش)» در شهر مزارشريف افغانستان (آرياناي باستان) و در نزديكي بلخ كهن، همراه با برافراشتن درفشي برگرفته از درفش كاوياني ايران، برگزار ميشود. اين آيين با انبوهي از ترانهخوانيها، بازيها و مراسم ديگر همراه است. آيينهاي پيش از فرارسيدن نوروز نيز فراوان و پراهميت هستند (← اسفندماه).
در برخي از متنهاي كهن ايران از جمله شاهنامه فردوسي و تاريخ طبري، جمشيد و در برخي ديگر از متنها، كيومرث به عنوان پايهگذار نوروز معرفي شدهاست. نوروز در اصل سنتي بابلي بوده كه براي ستايش مردوك خداي بابل آنرا برساخته بودند.[۹] نوروز در آيين اسلام نيز ستوده شده است. در تعاليم اسلامي از ربيع و بهار كه سرآغاز سال نو ميباشد به عنوان ياد كرد رستاخيز سخن به ميان آورده است: اذا جاء الربيع فذكروا ذكرانشوراً يعني هنگامي كه بهار آمد پس ياد كنيد قيامت را
برچسب: ،